Ένα ακόμα (ελπίζω σύντομο) άρθρο, θα είναι και το τελευταίο, αυτού του blog τουλάχιστον στην σημερινή του μορφή. Παρότι είμαι ευγνώμων στους πάνω απο 1500 μοναδικούς επισκέπτες που έχουν επισκεφτεί το ιστολόγιο περί τις 5,000 φορές, η πίεση της δουλειάς και της καθημερινής ζωής δεν μου επιτρέπει να συνεχίσω. Αν το blogσυνεχίσει θα μιλά αγγλικά και σίγουρα θα έχει συντομότερα κείμενα και θα ζητήσει για ακόμα μια φορά την συνδρομή και άλλων. Ούτως ή άλλως αυτός ήταν ο αρχικός σκοπός του αλλά δυστυχώς δεν έχει επιτευχθεί….
Το τελευταίο κείμενο θα είναι κάπως σαν συνέχεια του προηγουμένου και θα ασχοληθεί με την Αργεντινή της Χριστίνα Φερνάντεζ. Τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα έχουν ακουστεί τα πάντα σε σχέση με την οικονομική κρίση και την Αργεντινή. Από το «ευτυχώς που δεν γίναμε Αργεντινή» που φωνάζουν οι διάφοροι κυβερνητικοί πιερότοι που δεν κάνουν άλλη δουλειά απ το να τρέχουν στα πρωϊνάδικα, μέχρι το «Μακάρι να είχαμε γίνει Αργεντινή» του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης τον Σεπτέμβρη του 2012. Η Αργεντινή έρχεται συχνά στην επικαιρότητα κυρίως για δύο λόγους, ο πρώτος ότι αποφάσισε να χρεοκοπήσει και να μην ακολουθήσει το επαχθές πρόγραμμα του ΔΝΤ προς την όποια έξοδο απ την δικιά της κρίση και ο άλλος είναι διότι σε αυτήν την διαδικασία αποφάσισε να αποκοπεί απ την παλαιότερη επιλογή της σύνδεσης του πέσο με το δολάριο Η.Π.Α και να ζήσει με το δικό της νόμισμα, η σύνδεση με την επιστροφή στην δραχμή αναπόφευκτη, ειδικά από κάτι πολιτικά φαντάσματα και καρικατούρες τύπου «σχέδιο Β» κλπ.
Τι γίνεται λοιπόν στην Αργεντινή 12 χρόνια μετά την χρεοκοπία; Πως είναι τα πράγματα; Βγήκαν απ την κρίση; και αν ναι πως τι πολιτικές εφάρμοσαν;
Κεντρικό ρόλο στην Αργεντινή των τελευταίων χρόνων έπαιξε και συνεχίζει να παίζει η Χριστίνα Φερνάντες Κίρσνερ νυν πρόεδρος της Αργεντινής που ανέβηκε στο αξίωμα αυτό τον Δεκέμβρη του 2007 και βρίσκεται εκεί μέχρι και σήμερα. Μάλιστα διαδέχτηκε τον νεκρό πλέον σύζυγο (από το 2010) της Νέστωρ Κίρσνερ ο οποίος έγινε σχεδόν κατά τύχη πρόεδρος το 2003 και δεν ξαναέβαλε υποψηφιότητα μετά το 2007 αφού η κατάσταση της υγείας του και της καρδιάς του ποιο συγκεκριμένα δεν το επέτρεπε. Η Φερνάντεζ συνέχισε αυτό που ξεκίνησε ο σύζυγος της, πολιτική που καθιερώθηκε ν αναφέρεται σαν Κιρσνερισμός κύρια χαρακτηριστικά του οποίου είναι τα παρακάτω:
- Η προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
- Οι προοδευτικές απόψεις σε κοινωνικά θέματα όπως οι εκτρώσεις και οι γάμοι μεταξύ ομοφυλοφίλων
- Η δημιουργία ενός νοτιοαμερικανικού «Άξονα» (και η ισχυρή υποστήριξή της Mercosur)
- Η αντίθεση στο νεοφιλελευθερισμό και τις ιδέες του (άσχετα αν ο Νέστωρ είχε υπάρξει υποστηρικτής του «νεοφιλελεύθερου» Κάρλος Μένεμ όταν ήταν ακόμα κυβερνήτης της Σάντα Κρουζ)
- Η αντίθεση στις διμερείς διακρατικές συμφωνίες ελεύθερων εμπορικών ζωνών με τις Η.Π.Α
- Ένα οικονομικό μοντέλο «βιομηχανικής ανάπτυξη» που απαγορεύει τις εισαγωγές προς όφελος των τοπικών παραγωγών
Αν τα παραπάνω σας θυμίζουν κάτι είναι λογικό πολύ λογικό αφού είναι, προσαρμοσμένες βέβαια, οι αρχές της αξιωματικής αντιπολίτευσης στην Ελλάδα. Εδώ βέβαια ο «άξονας» δεν είναι συμμαχία κρατών αλλά της ευρωπαϊκής αριστεράς, η αντίθεση στο νεοφιλελευθερισμό είναι ισχυρή και δεδομένη, η επιθετικότητα δεν είναι απέναντι στις ΗΠΑ αλλά απέναντι στην Γερμανία ενώ τέλος πόσες φορές δεν άκουσε κανείς στις συζητήσεις για το πολυνομοσχέδιο που ψηφίστηκε στις 30/3/2013 από την ελληνική βουλή, ότι «τι νόημα έχει να γίνει το γάλα φθηνότερο αν αυτό είναι εισαγόμενο; Εδώ μας λένε ότι δεν παράγουμε τίποτα και θέλουν να δημιουργήσουμε ανταγωνισμό στους παραγωγούς γάλακτος;».
Η Φερναντεζ-Κίρσνερ που συχνά ευαγγελιζόταν την «επανάσταση»[1] επέδειξε πυγμή και δύναμη κάνοντας πραγματικότητα τα όνειρα πολλών αριστερών όταν εθνικοποίησε την πετρελαϊκή YPF θυγατρική της Ισπανικής Repsol[2], επίσης κρατικοποίησε τα συνταξιοδοτικά ταμεία με περιουσία 30 δις δολαρίων[3]αυξησε την φορολογία εξαγωγών (την μεγαλύτερη εισοδηματική πηγή του κράτους) από το 2010 κ έπειτα, υποτίμησε τον Ιανουάριο του 2014 το πέσο κατά 15% (παρότι για 8 μήνες δήλωνε ότι δεν επρόκειτο να το κάνει) Ενώ τα έβαλε και με τον μεγαλύτερο μιντιακό κολοσσό της αργεντινής προσπαθώντας να του περιορίσει τις άδειες από 237 σε 24 αφού κατά την γνώμη της ήταν διαπλεκόμενος (οι κακές γλώσσες λένε ότι το κάνει γιατί της κάνουν κριτική)[4], ενώ τέλος κατάφερε να αυξήσει το ΑΕΠ της Αργεντινής από $300δις δολάρια στην αρχή της κρίσης σε $755 το 2012, [5] αντίστοιχα μειώνοντας και το χρέος της χώρας από 127% του ΑΕΠ το 205 σε 45.6% το 2014.[6] Το χρέος σαν απόλυτο νούμερο έχει μένει βέβαια σταθερό αλλά λόγω της έκρηξης του ΑΕΠ ως ποσοστό (που έτσι είναι σωστό να μετριέται) έχει μειωθεί σημαντικά.
Τέλεια θα πει κανείς και κοινωνικό κράτος και οικονομική επιτυχία γι αυτό άλλωστε και πολλοί έχουν ζητήσει να την μιμηθούμε. Έχει όμως και άλλη πλευρά το νόμισμα και πάμε να την δούμε.
Η Αργεντινή έχει 0,46 στον Gini coefficientτην ώρα πού οι τελευταίες εκτιμήσεις της Ελλάδας των μνημονίων την έδειχναν στο 0.343[7] την Γερμανία στο 0,29 τις Νεοφιλελεύθερες Η.Π.Α στο 0,45 και τον παγκόσμιο μ.ο στο 0,32. Για όποιον δεν ξέρει τι μετράει ο δείκτης να θυμίσω ότι μετράει την ανισότητα εισοδημάτων και κατανομής πλούτου και ότι 0 δείχνει την απόλυτη ισότητα και 1 την απόλυτη ανισότητα. Η Πρόσφατη έρευνα του International Institute for Management Development έδειξε την Ελλάδα των μνημονίων και της καταστροφικής πολιτικής Σαμαρά-Στουρνάρα στην 57η θέση ανάμεσα σε 60 χώρες στην ανταγωνιστικότητα και την Αργεντινή στην 58η![8] Η Σημερινή πιθανότητα χρεωκοπίας της χώρας με βάση τα spreadsτων CDS δίνεται στο 15,3% την ώρα που στην Ελλάδα έχει πλέον ο δείκτης πέσει κάτω του 9% (και ακόμα και το 2011 ήταν στο 13,4%)και στην Ουκρανία είναι στο 11.6%.[9]. Ο Δείκτης πληθυσμού κάτω από το όριο της φτώχιας ήταν στο 30% το 2011 και στην Αλβανία στο 14,6% ενώ στην Ελλάδα το 2009 ήταν στο 20% και στην δοκιμαζόμενη Ιταλία στο 29,9% το 2012[10], για τις δε Η.Π.Α (που έχουν αντίστοιχα υψηλό Giniμε την Αργεντινή) το ποσοστό ήταν στο 15,1%. Η Χώρες με τον χαμηλότερο δείκτη είναι οι Σκανδιναβικές (μεταξύ 6-8%) και το Σκανδιναβικό μοντέλο το έχουμε εξετάσει εδώ . Ο πραγματικός πληθωρισμός βρίσκεται σταθερά στα επίπεδα πάνω του 10%[11] από την Χρεωκοπία και μετά (φανταστείτε δλδ ότι 1 εκ πέσο το 2003 σήμερα δεν αξίζουν απολύτως τίποτα) και η κυρία Φερναντεζ-Κιρσνερ μαγειρεύει τα βιβλία της Αργεντινής για να δείξει 2-3%[12] (σας θυμίζει κάτι;)
Ενώ για το χρέος που ανέφερα πριν, το χρεός πράγματι μειώθηκε ως ποσοστό του ΑΕΠ αλλά υπήρξε και μεγάλη μονομερής (76%) διαγραφή του. Και το Διέγραψαν δηλαδή αλλά και συνεχίζουν να χρωστάνε περίπου το ίδιο ποσό.
Τέλος ο κατ’εμε ποιο ουσιαστικός δείκτης απ όλους είναι ο παρακάτω, επι κας Φερναντεζ τον Δεκέμβρη του 2013 στην Αργεντινή έγινε απεργία των Αστυνομικών(!) (ακριβώς επειδή ο πληθωρισμός είναι στο 11% και οι αυξήσεις τους στο 2%) αφήνοντας τι πόλεις στο έλεος συμμοριών οι οποίες έκαναν πλιάτσικο και άφησαν 5 νεκρούς στο πέρασμα τους.
Προσωπική μου άποψη είναι ότι κυβέρνηση (λιγότερο), και αντιπολίτευση (στην ρητορική) μοιάζουν στην θαυματουργό κα Φερναντεζ-Κιρσνερ-Φερναντεζ τρομακτικά πολύ.
[5] http://www.indexmundi.com/argentina/gdp_(purchasing_power_parity).html
[6] http://www.tradingeconomics.com/argentina/government-debt-to-gdp
[7] https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2172.html
[8] http://www.imd.org/uupload/IMD.WebSite/wcc/WCYResults/1/scoreboard_2014.pdf
[10] https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2046.html
[11] http://www.tradingeconomics.com/argentina/inflation-cpi
Free Voices for Economic Reform 